Column januari 2019 voor www.GZNDenzo.nl
Pas op voor ‘de vergelijker’.
We vergelijken meer dan we denken. Jij waarschijnlijk ook. Hier is je innerlijke criticus weer aan het werk. Hij helpt je om op te vallen of om dat juist te voorkomen. Herken je de volgende scene?
Feestje…
Je bent je aan het voorbereiden om naar een feest te gaan. Aan zin ontbreekt het niet! Je kiest een jurk en leuke schoenen en frunnikt in meer of mindere mate aan je haar. Wat make-up voor de finishing touch. Een laatste check in de spiegel levert jouw goedkeuring op mét glimlach. Niet slecht, best goed zelfs! Je vertrekt naar het feest….
Innerlijke criticus…
Waar je zojuist nog in volle tevredenheid met je looks en je lieve zelf bent vertrokken kruipt stilletjes en bijna ongemerkt je innerlijke criticus in je mouw, op je knot of je schouder. Eenmaal in het feestgedruis kijkt hij met spiedende ogen rond. Hoe zie jij eruit in vergelijking met de anderen feestvarkens? Ben je uniek genoeg, mooi, slank, modern genoeg of val je te erg op met je blosjes, je trui met felle kleuren, of je lange neus?
Vergelijken…
In gedachten kijk je met je innerlijke criticus mee naar je omgeving:
-Ha, die heeft een gedateerde jurk aan… (En je voelt je goed)
-Oh…zij is wel wat dikker geworden, daar zitten wat kilootjes aan. (En je voelt je nog beter)
-Oh, zij wordt al grijs! (Jij voelt je jong, jonger, jongst)
Vol zelfvertrouwen meng je je in gesprekken. Het is natuurlijk niet fijn om zo kritisch naar anderen te kijken maar als je er zelf in de vergelijking beter af komt voelt het best goed. Je hebt het naar je zin. Maar al snel vergelijkt je innerlijke criticus de andere kant op. Hij pakt zijn vergrootglas en spiedt met zijn kritische oog naar jouw onvolkomenheden in vergelijking met anderen.
-Ahum…zij is al zwanger! En jij kan nog niet eens kiezen wie je het leukst vindt, Teun of Felix. Wat een rare ben je toch. Alles duurt zo lang bij jou. (Au)
-O mijn god, je staat even alleen met je glas champagne. Kijk iedereen is gezellig in gesprek met elkaar. Je staat alleen omdat je een rare bent. Jij moet moeite doen om erbij te horen. (Au au)
-Zij is zo slim en sterk. Ze heeft haar eigen bedrijf gestart. Daar sta je dan met je loondienst baantje…grijze bange muis. (oei au au)
-Wat heeft zij toch slanke lange benen. Die korte pootjes van jezelf lijden onder jouw gebrek aan sportdiscipline. (aaaah, au au, hou op)
En weg is je zelfvertrouwen. De ontwapende tevreden lach die je thuis nog in de spiegel zag heeft je gezicht verlaten. De onbewuste losheid en het plezier waarmee je het feestgezelschap tegemoet trad is weg. Je voelt je wat geschrokken, wat stijfjes ook…
Blijf bij jezelf…
Ik heb zelf trouwens een recent goed voorbeeld van het nare effect van de vergelijker. Ik volg een intensieve cursus illustreren. Samen met 12 andere cursisten werk ik me het rambam aan alle opdrachten en uitdagingen. Als ik mijn innerlijke criticus, de vergelijker, moet geloven, moet ik stoppen. De anderen zijn veel beter en verder. Het zal nooit wat met me worden. Zij zijn natuurtalenten en ik moet alles aanleren. Als ik hem geloof blokkeer ik subiet. Dan voel ik angst en de lol is ver te zoeken. Maar als ik loslaat wat zij kunnen en me focus op mijn plezier en de stapjes in mijn ontwikkeling, heb ik veel minder last van mijn veronderstelde achterstand. Als ik maar stop met vergelijken en bij mezelf blijf hou ik plezier. Soms help ik mezelf door niet online te gaan tot ik mijn eigen werk af heb. Zo kan de vergelijker mij niet afkraken en mijn plezier om zeep helpen.
Hulp van de wal in de sloot…
Met vergelijken hoopt je innerlijke criticus je te helpen. Door te laten zien hoe goed, mooi of geweldig de ander is hoopt hij je aan te sporen om ook zo te worden. Diep daaronder zit de pijnlijke overtuiging dat je nog niet goed genoeg bent. Dus waar je gebrek aan zelfvertrouwen en eigenwaarde maakt dat je met hulp van je innerlijke criticus erg op de ander let, is het omgekeerde ook waar. Het vergelijken haalt je zelfvertrouwen alleen maar onderuit.
Ik wens je in 2019 dat je jezelf en wat je doet minder vergelijkt. Durf meer te vertrouwen op je blauwdruk en volg je eigen weg, in je eigen tempo.
“Groeien is niet groter worden, maar je bewust worden van je grootsheid.” Boeddha
